200 zł mandatu za spacer bez powodu w Wielką Sobotę. 100 zł za stanie na chodniku w rejonie sklepu spożywczego w celu rekreacji dla rozprostowania nóg i rozmowy z kolegą. W tych sprawach Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2021 r. trzech kasacji złożonych przez Rzecznika Praw Obywatela w przedmiotowych sprawach karnych, uznał je za oczywiście zasadne. A wszyscy obwinieni zostali uniewinnieni od przypisywanych im wykroczeń.
Sąd Najwyższy, uwzględniając kasacje złożone przez Rzecznika Praw Obywatelskich, uchylił wyroki w trzech sprawach dotyczących łamania ograniczeń epidemicznych. Były to pierwsze trzy spośród złożonych przez RPO kasacji od kar za złamanie nakazów nałożonych w związku z pandemią COVID-19.
Jak czytamy w wyroku Sądu Najwyższego:
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2019 r., poz. 1239 ze zm.) nie zawiera unormowań określających możliwość i warunki ograniczenia konstytucyjnej wolności poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zatem akty prawne rangi niższej niż ustawa nie mogą limitować tej wolności przemieszczania się, którą gwarantuje w art. 52 ust. 1 Konstytucja RP. Jest zatem oczywiste, że rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020 poz. 658), w zakresie, w jakim ograniczało wolność przemieszczania się obywateli na terenie całego kraju (§ 5), naruszało regulację art. 52 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji RP, co oznacza, iż nie mogło ono tworzyć podstawy prawnej do wypełnienia blankietu normy sankcjonowanej art. 54 k.w. i prowadzić do ukarania na podstawie tego przepisu. – wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 2021 w sprawie II KK 74/21.
Oceniając wprowadzone przez rząd obostrzenia, Sąd Najwyższy powołał się na konstytucyjną wolność (w postaci wolności poruszania się), zagwarantowaną w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP:
Art. 52. Konstytucji RP [Zasada wolności poruszania się]
1. Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu.
2. Każdy może swobodnie opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Wolności, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą podlegać ograniczeniom określonym w ustawie.
4. Obywatela polskiego nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do kraju.
5. Osoba, której pochodzenie polskie zostało stwierdzone zgodnie z ustawą, może osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe.
Oprócz tego, Sąd Najwyższy w wyroku z 16 marca 2021 powołał się na art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji RP, w którym mowa o tym, w jakich sytuacjach i w drodze jakiego aktu prawnego możliwe jest ograniczenie wolności:
Art. 31. Konstytucji RP [Wolność i przesłanki jej ograniczenia]
1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.
Jak zaznacza adwokat Dawid Suszyński - Tym samym wszelkie obostrzenia wprowadzone w podobny wadliwy sposób kolejnymi rozporządzeniami, należy ocenić jako bezprawne. Każdy sąd ma prawo odmówić zastosowania takich wadliwych przepisów – tak jak to zrobił Sąd Najwyższy w omawianych sprawach. Omawiane orzeczenia będą stanowić silne wsparcie wraz z orzeczeniami Wojewódzkich Sądów Administracyjnych dla argumentacji dotyczącej bezprawności koronawirusowych nakazów i zakazów.
Zobacz wyroki Sądu Najwyższego:
Publikowanie, modyfikowanie i kopiowanie zawartości strony lub jej części bez zgody właściciela portalu jest zabronione. |
